Meer vrije tijd, redelijke welvaart en toegenomen mobiliteit zijn allemaal factoren die goed zijn voor het aantal publieksevenementen in Nederland. Jaarlijks bezoekt de gemiddelde Nederlander vier evenementen. Op grond van ervaringscijfers weten we dat 0,1% van de bezoekers van evenementen medische hulp zoals EHBO nodig heeft. Dat lijkt heel weinig, maar als organisator ben je hier deels voor verantwoordelijk. Daarnaast kan eerste hulp een belangrijke bijdrage leveren aan het beperken van de impact van calamiteiten.
Wanneer medische zorg?
Medische zorg is één van de onderdelen die te maken heeft met de veiligheid van een evenement. De grondslag hiervan is enerzijds de arbeidsomstandighedenwet (die ook deels op bezoekers van toepassing is) en anderzijds de gemeentelijke eisen.
Die gemeentelijke eisen worden in een zogenaamde APV vertaald. Dat staat voor algemene plaatselijke verordening en beschrijft dat bepaalde evenementen vergunningplichtig zijn. Om de vergunning te krijgen moet de organisator veiligheidsmaatregelen nemen op bijvoorbeeld het gebied van beveiliging, bereikbaarheid, medische zorg en andere zaken. Vinden er op structurele basis evenementen op een vaste locatie plaats, dan kan ook de gebruiksvergunning eisen bevatten.
De arbeidsomstandighedenwet bepaalt dat de werkgever (ook die van vrijwilligers) “doeltreffende maatregelen neemt op het gebied van de eerste hulp bij ongevallen, de brandbestrijding en de evacuatie van werknemers en andere aanwezige personen, en doeltreffende verbindingen worden onderhouden met de desbetreffende externe hulpverleningsorganisaties” (Art. 3.1 onder a Arbowet). Die doeltreffendheid moet jij als organisator/werkgever zélf aantonen op basis van een risicoinventarisatie. Zijn de maatregelen niet doeltreffend terwijl je dat redelijkerwijs wel had kunnen inschatten, dan kun je aansprakelijk worden gehouden voor geleden schade of letsel.
Soorten medische zorg
Medische zorg klinkt als iets van artsen en verpleegkundigen. Het is echter veel meer. Ook BHV-ers en EHBO-ers bieden op hun eigen niveau medische zorg. Grof gezegd valt medische zorg in een aantal categorieën uiteen:
Niveau 1: EHBO – eerste hulp zoals beschreven in het Oranje Kruisboekje, aangeboden door daartoe opgeleide en erkend gediplomeerde personen.
Niveau 2: BLS – verpleegkundige of arts voor kleine traumatologie of basiszorg die het Oranje Kruisboekje overstijgt.
Niveau 3: ALS – Gecompliceerde hulpverlening waarbij hulpmiddelen nodig zijn op ambulanceniveau. Hulpverlening op basis van protocollen ambulancehulpverlening.
Niveau 4: GHOR – Hierbij gaat het om de voorbereiding op grote ongevallen of rampen.
Afhankelijk van de aard van het evenement kan andere medische zorg nodig zijn. Je kunt hierbij denken aan factoren als bereikbaarheid, kans op escalatie, duur van het evenement, momenten van verhoogd risico en de kans op slachtoffers
Voor veel evenementen zal niveau 1 zorg, met differentiatie naar ervaring en opleiding, voldoende zijn. Wanneer dat niet zo is, dien je als organisator ook voor die andere niveaus te zorgen. Meestal adviseert de plaatselijke GGD via je. Zij hebben ook de burgemeester geadviseerd bij de verlening van de vergunning.
Hoeveel EHBO op een evenement?
Het merendeel van de evenementen kan dus af met niveau 1 zorg. Hiervoor geldt een richtlijn van 1 eerste hulpverlener op 750 deelnemers. Eerste hulpverleners leren in de opleiding echter bij voorkeur met z’n tweeën hulp te verlenen. 2 op 750 is dus het minimum.
Een andere richtlijn, die wordt gebruikt, bij de vergunningverlening door veel gemeenten, staat in het Protocol geneeskundige advisering gemeenten. Daarin gebruik je de uitslag van een risicoanalyse (die een aantal punten genereert) samen met het aantal bezoekers om tot het gewenste aantal hulpverleners te komen. Deze manier is overigens vele malen doeltreffender. (aantal risicopunten/3 x bezoekersaantal/2250)
Een gekwalificeerde EHBO-er is trouwens iets anders dan een BHV-er (bedrijfshulpverlener). Die laatste heeft uitsluitend levensreddende handelingen geleerd. De EHBO-er kan daarnaast ook andere kleine ongevallen behandelen.
Waar regel je EHBO-ers voor een evenement?
Eerste hulpverleners kunnen op verschillende manieren worden geworven. De eerste en goedkoopste manier is uit de eigen vrijwilligers. Personen met een geldig EHBO diploma zou je kunnen inzetten. Vraag je uiteraard wel af of hun ervaring voldoende is. Zorg daarnaast voor de juiste verzekeringen en benodigdheden. Jij blijft namelijk verantwoordelijk.
Plaatselijke EHBO verenigingen kunnen je ook helpen. Voor een bijna symbolisch bedrag kun je een inzet aanvragen. Naast de lokale afdeling van het Nederlandse Rode Kruis kan dit ook bij een vereniging van de KNV EHBO of van de Nationale bond EHBO. Hoewel deze verenigingen vaak alles voor je regelen, blijf jij wederom verantwoordelijk. Bijvoorbeeld: zij brengen zelf benodigdheden mee, maar dit ontslaat jou niet van de plicht voor goede faciliteiten (zoals verbandmiddelen) te zorgen. Verenigingen zullen je daarnaast vaak vragen om sanitaire voorzieningen, een vaste plek en eten/drinken voor hun vrijwilligers.
Tot slot kun je gebruik maken van commerciële dienstverleners. Je kunt op deze startpagina een aantal voorbeelden vinden. Het voordeel is dat zij alle zorgen, inclusief niveau 2 en 3 zorg, uit handen kunnen nemen. Hier hangt vanzelfsprekend een prijskaartje aan.
Niveau 2 of 3 zorg lijkt een verantwoordelijkheid van de gemeente, maar in werkelijkheid moet je dit zelf regelen als de gemeente je dit vraagt. Stel dat de regionale ambulancezorg assistentie verleent, dan zul je hier meestal voor moeten betalen.
Wil je meer weten over EHBO op jouw evenement of vrijblijvend advies? Neem gerust contact op. Ik voorzie je niet van EHBO-ers, wel van tips.
Bronnen:
- Leidraad veilige publieksevenementen (evaluatiecommissie DanceValley, 2001)
- Handreiking Evenementenveiligheid (NIVF,2011)
- Kerncijfers (RECRON, 2012)
- Checklist verkeers- en vervoersstromen (Kenniscentrum evenementenveiligheid, 2011)
- Protocol gezondheidskundige advisering publieksevenementen (VRU, 2009)
- Rapport Gezondheidsbescherming bij publieksevenementen onvoldoende geborgd (IOOV, 2008)
- Bouwbesluit (2008)
