40.000 voet hoog, de luchtdruk en luchtvochtigheid zijn laag, de meeste passagiers zijn al redelijk uitgedroogd en zitten vastgebonden op een veel te kleine stoel. Niet de meest ideale uitgangspositie voor een eerste hulpverlener. Hoe pakken ze reanimatie aan als een passagier een circulatiestilstand heeft?
Eerste hulp op grote hoogte
Hoe vaak het precies gebeurt is onbekend. Maar als je de luchtvaart qua inwoners ziet als een flinke stad, maar dan vliegend, dan is het bijna logisch dat reanimatie in de lucht net zo vaak nodig is als op land. Een grove schatting is dat er ongeveer 1000 mensen per jaar overlijden tijdens een vlucht. Slechts 2% van de vluchten (gebaseerd op één grote luchtvaartmaatschappij) wordt echt onderbroken. Dat betekent dus dat de hulp vooral tijdens de vlucht, in het vliegtuig wordt verleend. Cabinepersoneel wordt daar intensief in getraind, en ook de aanwezige middelen laten weinig aan het toeval over.
Is er een dokter aan boord?
Dat is misschien wel één van de slechtste vragen om te stellen en cabinepersoneel zal het dus niet vragen. Behalve het risico dat iemand met een doctorsgraad in geschiedenis zich meldt, zijn er ook nog andere vraagtekens. Heeft de helpende passagier gedronken? Hoe capabel is hij? Misschien is hij net wakker? Hulp kan welkom zijn, maar het cabinepersoneel gaat eerst zelf aan de slag.
Reanimatie in een vliegtuig
Nadat de captain is geïnformeerd, wordt het slachtoffer in het gangpad gelegd. Anders dan bij een reguliere reanimatie, wordt er “over-head-cpr” toegepast. Je kunt immers niet zoals bij een normale reanimatie naast het slachtoffer zitten. Bij over-head cpr zit degene die de reanimatie uitvoert achter het hoofd en voert vanuit daar borstcompressies en ventilaties uit.
De fasten-seatbelt-lampjes gaan bij sommige maatschappijen aan, om pottenkijkers op een afstand te houden. Bijna alle commerciële vliegtuigen hebben een AED aan boord. Een onderzoek van een paar jaar geleden toonde aan dat een AED niet alleen nuttig is op de grond, maar ook in het vliegtuig. De 
overlevingskans steeg tot 40% tot 61%. De AED wordt bij een reanimatie direct gebracht, vaak door de purser. De AED wordt aangebracht door de persoon die niet aan het reanimeren is. Behalve een AED hebben veel toestellen ook zuurstof en een beademingsballon aanwezig.
Sommige vliegtuigen hebben een kit met meer geavanceerde zaken in het vliegtuig, zoals medicatie en infuusmateriaal. Dat wordt niet door het personeel toegepast, maar juist wél door mogelijk aanwezige medische professionals. Is er geen professional aan boord? Dan kan de captain contact opnemen met de radio-medische dienst voor advies.
Wel of niet afwijken van vlucht bij reanimatie
Of een vlucht wordt afgebroken is van veel factoren afhankelijk. Behalve de conditie van het slachtoffer, zijn ook zaken als brandstof, douane en andere factoren van belang. Net als bij “normale” EHBO geldt ook in het vliegtuig als eerste regel veiligheid, voor jezelf, voor anderen en voor het slachtoffer (in die volgorde). Mocht een reanimatie na 30 minuten niet succesvol blijken, dan wordt die meestal afgebroken.
Hoe kan een EHBO-er helpen?
Als eerste hulpverlener ben je tijdens een vlucht niet altijd nodig. Biedt je hulp gerust aan, maar kom pas uit de stoel als het cabinepersoneel je dit vraagt. Hiermee voorkom je onveilige situaties en loop je niet onnodig in de weg. goed om te weten, ál het cabinepersoneel wordt uitvoerig getraind in onder andere reanimatie.
