In de film heb je het vast wel eens gezien. De acteur lijkt te overlijden en door een Epipen gaat het plots allemaal weer goed. Maar klopt dat wel? En wat is zo’n Epipen eigenlijk?
Allereerst, een Epipen® is een merknaam van een grote farmaceutische fabrikant: Mylan. We gaan het verder hebben over de adrenaline-autoinjector. Dat is natuurlijk enorm lang, maar als we dan eens het woord Epipen® gebruiken gaan alle complimenten natuurlijk uit naar die fabrikant.
Allergische reactie
In het grootste deel van de films en gelukkig ook in het echt, wordt een adrenaline-autoinjector gebruikt om een levensbedreigende allergische reactie tegen te gaan.
Bij een allergische reactie gaat je lichaam in het geweer tegen stoffen van buitenaf die, in principe, helemaal niet schadelijk hoeven te zijn. Je kunt allergisch zijn voor noten, bepaalde schaaldieren, maar ook hooikoorts is een vorm van een allergische reactie. In totaal zijn er vier ‘type’ reacties. De meeste gelukkig heel mild. Zogenaamde mestcellen in je lichaam zijn de antennes voor de stoffen van buitenaf. Als zij de stof herkennen waar je intolerant voor bent, laten zij stofjes los. Histamine en ontstekingsbevorderende stoffen zijn de belangrijkste.
Door histamine gaan vaten onder andere verwijden. Als dat heel snel gebeurt daalt daarmee de bloeddruk opeens heel hevig. Dat is één van de dingen die gebeurt bij een anafylactische shock. Dan is de allergische reactie heel snel en systemisch; niet alleen op de plek van ingang maar in het hele lichaam.
Als de bloeddruk heel snel daalt is er dus net zo veel bloed in het lichaam, maar is de druk onvoldoende om het in de vitale delen van het lichaam te krijgen. Als daarnaast ook de ademhaling nog eens belemmerd wordt ontstaat een levensbedreigende situatie.
Een Epipen® gebruiken
In een Epipen® zit adrenaline. De stofnaam daarvan is epinefrine en vandaar de naam van de injector. Adrenaline is een lichaamseigen hormoon dat wordt gemaakt door de bijnieren. Door adrenaline toe te dienen vernauwen de bloedvaten, de longen ontspannen en de hartslag gaat omhoog. Gemakkelijker: je kunt beter ademen en die zuurstof wordt goed getransporteerd. Maar een adrenaline-autoinjector lost de allergische reactie dus niet op! Het gaat alleen de levensbedreigende symptomen tegen. Elk slachtoffer waarbij het dus noodzakelijk is om een adrenaline-autoinjector te gebruiken heeft ook direct professionele hulp nodig.
Een Epipen® of een andere adrenaline-autoinjector krijg je niet zomaar. De huisarts schrijft je die voor als uit testen is gebleken dat jouw allergie een risico is. Vaak is het gecombineerd met antihistaminica, oftewel medicatie tegen de allergische reactie. Je krijgt uitgebreid uitleg van de arts over hoe en wanneer je de pen moet gebruiken. Het is namelijk niet zonder risico. Gebruik je de pen verkeerd, dan kan het juist levensbedreigend zijn.
Eerste hulp bij een anafylactische shock
• Bel onmiddellijk 112 als je een levensbedreigende allergische reactie herkent.
• Als het slachtoffer het bewustzijn verlies, controleer de ademhaling, verwijder knellende kleding en leg in de stabiele zijligging om de ademhaling te beschermen.
• Ademt het slachtoffer niet? Begin dan direct met reanimatie.
• Gebruik alleen een Epipen als die pen bij het slachtoffer hoort en je bent opgeleid om de pen toe te dienen
