Vuurwerk is niet zonder gevaar. Vorig jaar bij de jaarwisseling onder andere 5 totale handamputaties en vele gedeeltelijke amputaties noodzakelijk verricht. Oogartsen meldden toen 264 patiënten met oogletsel, waarvan 101 met blijvend letsel, 25 blinde ogen en 8 werden operatief verwijderd.
Preventie
Een veilige jaarwisseling begint met preventie. Zomaar wat tips:
- – Steek je thuis af? Houd een emmer water bij de hand.
- – Gebruik een aansteeklont om vuurwerk aan te steken en neem afstand.
- – Steek weigerend vuurwerk niet opnieuw af.
- – Draag een vuurwerkbril
- – Spaar je oren, doe oordoppen in.
Als het fout gaat is, naast professionele, juist jouw eerste hulp zo belangrijk. Drie tips bij de meest voorkomende letsels
Brandwonden
Brandwonden aan de huid heb je in drie verschillende graden, van oppervlakkig, tot diep in het weefsel. Een brandwond kan al levensbedreigend zijn vanaf 9% van het lichaamsoppervlak. 
Hoe groot en diep de brandwond ook is, de eerste hulp begint met water; de rest komt later. Koel het verbrande lichaamsdeel met lauw water (niet ijskoud), tenminste 10 minuten lang. Door met water te koelen, in plaats van met doeken of een icepack, spoel je ook eventuele kruitresten of metalen uit de wond. Loszittende kleding en sieraden verwijder je.
Een “open” brandwond, dus waar de huid open is of waar je blaren ziet, kun je bedekken met niet-verklevend verband. Dat is dus géén gaasje of iets dergelijks. Kijk eens in je EHBO kist of je een niet verklevend kompres hebt, zoals Nobaline, Metaline of iets anders. Vervoer een slachtoffer bij voorkeur zittend en let goed op de ademhaling. Door inademing van kruitresten of andere hete delen kunnen slachtoffers soms moeilijk ademen.
Oogletsel
Letsels aan het oog zien er vaak vervelend uit. Het slachtoffer zelf is ook snel in paniek, zeker als hij of zij het zicht is verloren. Stel een slachtoffer gerust en laat hem of haar zitten.
Is het oog verbrand? Spoel het dan met lauw water, tenminste tien minuten. Laat het slachtoffer hier bij voorkeur voor liggen, met het hoofd richting de gewonde zijde gedraaid. Laat het slachtoffer zelf het oog openhouden, of help hem als het oog geopend kan worden. Spoel van het hoofd af, dus van de neus richting het oor.
Zoek bij oogletsel áltijd professionele hulp. Zeker bij vuurwerk kan de ernst pas later duidelijk worden. Vervoer ook nu een slachtoffer zittend.
Geamputeerd lichaamsdeel
Wanneer een lichaamsdeel door vuurwerk is afgerukt, zal het vaak hevig bloeden. Stevig druk uitvoeren op de wond is daarom nodig.
Laat het slachtoffer sieraden afdoen, en het lichaamsdeel hoog houden. Neem een schone doek of desnoods een kledingstuk en druk (of laat het slachtoffer drukken) flink op de wond, tenminste tien minuten. Vanwege de hevige bloeding is het niet nodig de wond te spoelen.
Neem een aantal gaaskompressen, of als je er geen/niet genoeg hebt, desnoods een schone washand. Leg deze over de stomp heen.
Leg nu een ruime hoeveelheid (synthetische) watten, over de het aangelegde kompres heen. Gaat het om een vinger, dan kun je het slachtoffer eventueel een vuist laten maken. Blijf de hand zo houden
Neem nu een elastische zwachtel van een ruime maat. Ga in twee of drie “lussen” over de stomp heen, in de lengterichting van het lichaamsdeel.
Begin nu bovenaan, dus aan de kant van de stomp, en rol de zwachtel onder flinke kracht richting de romp.
Geef eventueel rust en steun door een mitella aan te leggen of het lichaamsdeel op een andere manier hoog te houden. Zoek op die manier zo snel mogelijk professionele hulp op.
Neem het afgerukte lichaamsdeel mee, in een plastic zak. Die plastic zak knoop je dicht en doe je in een andere plastic zak die je met ijs of koud water vult.